[THE WEST AND THE REST - VÌ SAO PHƯƠNG TÂY THÀNH CÔNG] Nền văn minh Tây Phương bắt đầu như bao nơi khác, từ con số không. Nhưng từ thế kỷ 16...
[THE WEST AND THE REST - VÌ SAO PHƯƠNG TÂY THÀNH CÔNG] Nền văn minh Tây Phương bắt đầu như bao nơi khác, từ con số không. Nhưng từ thế kỷ 16 trở đi, họ đã bắt đầu thống trị thế giới ở mọi mặt. Vậy bí quyết là gì? Tác giả Niall Ferguson giải thích sự thành công này với 6 lý do chính: sự cạnh tranh, khoa học, tư sản, y tế, tiêu thụ và tinh thần làm việc của Tin Lành.
1. CẠNH TRANH (Competition) - Khi nói tới Phương Tây, đa số người sẽ nghĩ tới một châu lục. Nhưng thực chất Phương Tây là sự tổng kết của hàng chục quốc gia nhỏ lẻ, hàng trăm thành phố linh động và hàng ngàn hộ gia tộc đầy tham vọng. Lịch sử Châu Âu là lịch sử của sự cạnh tranh ở mọi mặt, từ kinh tế cho tới chiến tranh.
Từ thời Hy Lạp Cổ Đại, thành phố Sparta đã cạnh tranh liên tục với Athens để giành vị thế độc tôn. Cho tới thời La Mã Cổ Đại thống trị, cạnh tranh với hàng ngàn bộ lạc khác. Thời Trung Cổ thì họ cạnh tranh nhau để giành đất và danh dự. Thời Phục Hưng, họ cạnh tranh nhau để xây dựng thuộc địa và mở rộng lãnh thổ. Chính sự cạnh tranh này đã kích thích con người phải sáng tạo và năng động. Phương Tây không bao giờ ngừng cạnh tranh.
2. KHOA HỌC (Science) - Bắt nguồn từ nền tảng khoa học ở Hy Lạp và La Mã, người Tây Phương luôn sử dụng khoa học để thể hiện trình độ văn minh và sức mạnh của mình. Sự phát triển của công nghệ đã cho phép La Mã thống trị Đại Trung Hải, Anh Quốc thống trị biển cả và Đức làm điên đảo châu lục. Toán học cho phép họ tính chính xác mức độ bắn của cung tên, vật lý học cho phép họ xây những công trình tiêu biểu và hóa học cho phép họ tối tân hóa súng đạn.
Họ thừa biết rằng bí quyết để thành công không nằm trong vật chất mà chính là trí tuệ con người. Người Tây Phương đi đến đâu, họ sẽ đem kiến thức khoa học của họ tới đó để sử dụng, để rồi xây dựng nền tảng cho xã hội xứ sở tại.
3. TƯ SẢN (Property) - Cũng như bao nền văn minh khác, khái niệm tư sản và tư hữu là một điều rất xa lạ đối với người Phương Tây. Vì từ đó tới giờ, của cải và đất đai chỉ thuộc về vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc. Nhưng vào thế kỷ 18, khái niệm tư hữu và chủ nghĩa tư bản ra đời, nó đã cho phép người dân bình thường sở hữu tài sản và công lao của mình. Vì có phần trong công lao của mình cho nên người luôn cố gắng làm việc để làm giàu cho bản thân, rồi gián tiếp là cho xã hội. Đó là một điều đa số quốc gia không hề có.
4. Y TẾ (Medicine) - Phương Tây không phải là nền văn minh duy nhất phát minh ra thuốc men nhưng họ là người sử dụng khoa học để phát triển. Ngày xưa khi đi khai thác thuộc địa, nhất là ở Châu Mỹ, các nhà khám phá đã va chạm rất nhiều bệnh tật. Cho nên họ luôn tìm cách đễ chữa trị để giới hạn số tử vong. Rồi từ từ, thuốc men được chuyên nghiệp hóa và cho phép con người sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn.
5. TIÊU THỤ (Consumerism) - Từ trước tới giờ, đa số con người thuộc tầng lớp nông dân. Họ chỉ biết làm từ sáng tới tối để tồn tại. Nhưng với sự phát triển của máy móc trong thời Cách Mạng Công Nghiệp, con người bắt đầu có nhiều thời gian để thư giãn hơn. Rồi từ đó họ phát sinh ra chủ nghĩa tiêu thụ. Con người bắt đầu hám vật chất, thích mặc đồ đẹp và ăn ngon, thích đi đó đây để hưởng thụ. Nhu cầu này tạo ra việc làm và ngành dịch vụ để đáp dứng. Cho tới bây giờ, có thể nói rằng chủ nghĩa tiêu thụ là linh hồn của chủ nghĩa tư bản. Con người làm để tiêu thụ chứ không còn chỉ để tồn tại nữa. Hám vật chất và thích tiêu thụ thì có gì sai chứ?
6. TINH THẦN LÀM VIỆC TIN LÀNH (Protestant work ethic) - Đúng, dân tộc nào cũng làm việc cật lực. Nhưng riêng người Phương Tây, nhất là ở các nước Tin Lành, cho rằng làm việc siêng năng là nhiệm vụ của con người để đáp ơn Chúa. Tin thần làm việc của Tin Lành nhấn mạnh sự siêng năng, nỗ lực, cấm con người lười biếng. Bạn sống làm giàu cho bạn là cách để giúp đỡ xã hội. Bạn giàu có thì xã hội mới giàu có. Những ai chịu cực khổ để làm giàu không có gì để xin lỗi với xã hội. Đó là điều đáng tự hào. Đó có phải là một trong những lý do các nước Tin Lành rất giàu có hơn không?
Đó là bí quyết làm giàu của Phương Tây. Từ một châu lục chìm đắm trong tăm tối, bằng sự cạnh tranh và lý tưởng, họ đã vương minh ra để thống trị thế giới. Quá trình hiện đại hóa thế giới là quá trình phát triển của của họ. Phương Tây khác biệt với thế giới vì họ biết khai thác, biết khám phá, biết tận dụng tài nguyên và chất xám, biết nỗ lực và phấn đấu, và biết bảo vệ những thành tựu và cá nhân làm ra thành tựu đó. Đó là tại sao Phương Tây vượt bậc và trở nên vĩ đại so với tất cả. Liệu tinh thần này còn tồn tại trong tương lai không?
Ku Búa @ Cafe Ku Búa
Không có nhận xét nào