[ DU HỌC SINH CHẠY BÀN LƯƠNG $10 VÀ BÀI HỌC KINH TẾ ] Đứa em họ của tôi mới sang Toronto (Canada) du học 4 tháng. Hiện tại vẫn đang học tiến...
[DU HỌC SINH CHẠY BÀN LƯƠNG $10 VÀ BÀI HỌC KINH TẾ] Đứa em họ của tôi mới sang Toronto (Canada) du học 4 tháng. Hiện tại vẫn đang học tiếng, sắp tới sẽ vào chương trình Cao đẳng. Tận dụng thời gian nên nó đi làm để phụ trả học phí. Như bao đứa thanh niên Việt Nam khác, từ nhỏ giờ nó ở nhà không làm gì, chỉ ở không rồi đi học.
Nó đi làm phục vụ ở quán phở của người Việt. Công việc bao gồm rửa chén, chạy bàn, phụ bếp và pha chế nước. Dù chỉ làm 3 tháng nhưng nó đã trải qua 4 người chủ (4 tiệm) khác nhau rồi). Nó than với tôi rằng: "Bên này chính phủ quy định lương tối thiểu là $14 CAD. Vậy mà mấy ông chủ Việt Nam chỉ trả $8-10/h. Họ bóc lột quá đáng. Cơ quan chính phủ vô kiểm tra là dẹp tiệm."
Vì đây cũng là suy nghĩ của nhiều bạn đang du học nên tôi sẽ dùng từ "bạn" cho dễ nói chuyện. Bây giờ bạn đi làm lương bèo, thấp hơn mức tối thiểu và cảm thấy tức giận đúng không. Vậy để tôi phân tích cho các bạn nghe.
1. Ngành quán ăn rất bèo, mức lợi nhuận cực thấp. 90% các quán ăn đều đóng cửa sau một năm hoạt động. Chỉ những quán có thương hiệu lớn mới tuyển người và trả lương đầy đủ theo quy định. Việc thuê và trả lương tiền mặt cả chục năm nay là quy luật ngầm.
2. Chính phủ tuy ban hành mức lương tối thiểu nhưng cố tình làm lơ. Vì chính họ cũng biết rằng nếu áp dụng mức lương $14/h thì gần như tất cả các quán ăn sẽ dẹp tiệm hết. Chỉ trong những trường hợp lạm dụng quá đáng thì mới bị xử.
3. Các bạn làm việc trả tiền mặt, không cần trả thuế. Vì làm lách luật nên không bị giới hạn số lượng giờ làm. Bây giờ tăng lên $14/h hay cao hơn nhưng giới hạn số lượng việc làm và số giờ làm thì bạn chịu không. Bảo đảm các bạn sẽ không bao giờ tìm được việc.
4. Nhân sự cột trụ của quán ăn là người chủ và vài đầu bếp chính. Vì họ là người bỏ vốn và công sức để đầu tư làm ăn dài hạn. Cho dù quán ế hay đông họ vẫn phải bám trụ. Họ là người gánh lỗ và chịu mọi rủi ro đầu tư. Các bạn sinh viên làm thuê thì không gánh chịu rủi ro gì hết. Nếu tăng lương quá cao thì sẽ không ai mở quán, lúc đó cả đám sẽ thất nghiệp.
5. Kỹ năng để làm phục vụ không quá khó, thậm chí cần rất ít chất xám. Hãy phân tích coi chạy bàn thì làm gì? Khách gọi món, bạn ghi xuống rồi đưa cho đầu bếp, rồi khi có món bạn mang đồ ăn cho khách, ăn xong tính tiền. Công việc dễ vậy thì ai làm mà không được. Ngay cả một người câm còn làm được vì nó quá đơn giản và dễ dàng. Bạn không thể yêu cầu lương cao cho một công việc cơ bản nhưu vậy.
6. Công việc chạy bàn không phải là công việc dài hạn hay sự nghiệp. Nó là công việc khởi điểm. Bạn làm một thời gian, có kỹ năng rồi lên tay nghề đi làm việc khác. Có thể sẽ là tiếp thị hay làm đầu bếp, lương sẽ cao hơn. Nếu không có việc khởi điểm thì bạn sẽ không có cơ hội để nâng cao trình độ.
7. Việc thuê nhân viên đã là một rủi ro rồi. Vì 90% quán sẽ dẹp tiệm trong một năm. Ngành nhà hàng quán ăn là một ngành đầy cạnh tranh. Hôm nay thấy quán kia mở, hôm sau thấy quán kia đóng, hôm nọ thấy quán kia sang chủ. Hãy biết ơn người chủ chứ.
Còn muốn phân tích quán ăn từ góc nhìn tài chính thì sẽ thấy vì sao lương chạy bàn thấp.
1. Quán ăn kia có 2 đầu bếp, 1 phụ bếp và 2 phục vụ. Tổng cộng 5 người. Giờ cho lương mỗi người $10/h đi. Nghĩa là mỗi giờ quán gánh chi phí $50. Đó là chưa tính chi phí thuê mặt bằng và dụng cụ nha.
2. Nghĩa là trong 1 tiếng, quán phải có doanh thu hơn $50. Hãy quan sát đi, quán có bao nhiêu tiếng đông khách. Chỉ vài giờ trong một ngày, chủ yếu là trưa và tối.
3. Chưa hết, mức lợi nhuận là tầm 5-20% doanh thu. Cứ cho là 10% đi. Vậy để thu hồi chi phí $50 kia, quán phải bán $200-500, tùy cách tính. Bạn thử nhìn rồi coi bao nhiêu quán đông khách như vậy. Rất hiếm. Đa số rất thưa thớt cho nên không bất ngờ nếu quán dẹp tiệm sau một năm.
Lương thấp vì công việc có thể được thay thế, dễ làm và rủi ro người chỉ quá cao. Có việc như vậy ổn rồi, đòi gì nữa. Bây giờ các bạn có thấy rủi ro chưa? Các bạn có còn phàn nàn nữa không.
Nhưng có điều này là tôi đồng ý. Đó là thái độ của một số hoặc đa số chủ Việt Nam và Tàu rất tệ. Văn hóa ứng xử rất quê mùa và thấp kém. Điều đó làm nhiều nhân viên rất khó chịu. Chính cái thái độ mất dạy đó làm nhiều bạn nản chứ không phải vì lương thấp. Yếu tố đó thì không bàn cãi rồi.
Các bạn không thể nào yêu cầu lương cao cho một công việc cơ bản. Việc mong chờ chính phủ tăng lương cơ bản không những không giúp gì mà còn sẽ tiêu diệt hàng trăm nghìn việc làm khởi đầu. Hãy đi làm chạy bàn tiếp, học kỹ năng. Khi lên trình độ thì làm phụ bếp hoặc nấu ăn. Bạn sẽ học cách cư xử, cách giao tiếp và cách làm việc tập thể. Khi các bạn có những cái đó thì đi làm việc khác lương cao hơn và người mới bắt đầu sẽ thay thế. Đó là bài học cho các bạn du học sinh.
Ghét thì ghét nhưng phải biết ơn người chủ. Vì họ là người trao cho bạn việc làm. PS: mấy thằng chủ cư xử mất dạy thì chửi thẳng mặt, không thương tiếc nha. Loại đó không cần nể. Nhất là thằng chủ Ba Tàu và Bắc Kỳ.
Ku Búa @ Cafe Ku Búa
Không có nhận xét nào