Page Nav

HIDE

Grid

GRID_STYLE

Breaking News:

latest

MỸ- NHẬT CŨNG THU, ĐÂU RIÊNG GÌ ĐIỆN LỰC EVN?

MỸ- NHẬT CŨNG THU, ĐÂU RIÊNG GÌ ĐIỆN LỰC EVN?   Nói chỉ có mình EVN thu phí lũy kế thì oan cho EVN lắm. Mỹ và Nhật họ cũng thu phí này. Chỉ ...

MỸ- NHẬT CŨNG THU, ĐÂU RIÊNG GÌ ĐIỆN LỰC EVN?
 
Nói chỉ có mình EVN thu phí lũy kế thì oan cho EVN lắm. Mỹ và Nhật họ cũng thu phí này. Chỉ độ 1-2 hôm nữa thôi, chắc chắn sẽ có cán bộ EVN phát biểu như vậy. 

Người dân hễ cứ nghe đến Mỹ thì như đã thấy mặt trời chân lý rồi (Dù chủ nghĩa Đế quốc Mỹ là kẻ thù của CNXH ta). Rồi lại còn cả Nhật? động vào Nhật thì khác nào chạm vào lòng tự trọng của người Việt?!. Nuôi con kiểu Nhật, giáo dục kiểu Nhật, kiến trúc Nhật, triết lý nhân tình thế thái kiểu Nhật … thôi thì đủ cả, nay thì thu tiền điện kiểu Nhật, nghe thôi cũng thấy có lý rồi? Cộng đồng sống với tinh thần ‘’nguồn năng lượng tích cực’’ chắc phải tranh nhau nộp tiền điện như dân nộp visa đi Hàn. Được như thế thì Ngành điện cũng nhẹ nhõm.  

Đứng trước viễn cảnh sánh ngang với Mỹ, Nhật, chúng ta vẫn có một vài vấn đề cần được giải đáp như sau:

01. HẠ TẦNG ĐIỆN CỦA TA ĐÃ ĐƯỢC NHƯ MỸ, NHẬT CHƯA?

Chưa. Việt Nam chưa có hạ tầng điện tốt như Nhật và Mỹ. Một trong những cơ sở chính để thu phí – thuế lũy kế (progressive tariff) đó là một hạ tầng điện phát triển. Có nghĩa là một hệ thống lập hóa đơn đáng tin cậy phải được thiết lập với chế độ thời gian thực và đăng tải hàng ngày, hàng giờ, hàng phút để tránh khiếu nại. Bởi vì chậm cập nhật hóa đơn 1 phút thôi cũng có thể khiến người sử dụng phải đóng lũy kế hàng chục phần trăm. Với một hệ thống lập hóa đơn còn lạc hậu, chủ yếu sử dụng nhân lực, chưa có tự động hóa, chưa có hệ thống đồng bộ đến từng phút thì việc thu lũy kế của EVN chắc chỉ có thể được phê duyệt ở một nơi như Việt Nam mà thôi.

 Châu Âu từng có ý định áp dụng phí lũy kế nhưng đều không khả thi vì những rào cản từ hạ tầng, rào cản về luật (cấm đánh thuế điện), rào cản từ sự phản đối của các nhà cung cấp điện và cả sự phản đối của giới chính trị. Ở đây giới chính trị có vẻ khá am hiểu về ‘’điện’’.   

02. ĐIỂM BẮT ĐẦU TÍNH LŨY KẾ. 

Điểm này là quan trọng nhất trong cách tính Bậc giá (Tier). Theo đó Bậc 1 (bậc rẻ nhất – Tier1) phải được tính toán sao cho phù hợp với mức tiêu thụ điện cơ bản của người sử dụng. Nó giống như là bạn ăn 4 bát cơm thấy no đẫy bụng ra thì nhà cung cấp sẽ tính Bậc 1 là 3 bát cơm. Nghĩa là bạn vẫn sống khỏe mạnh với cái định mức đó, có những bữa bạn ăn khỏe đến 4 bát nhưng có bữa bạn lại chỉ ăn 2 bát thôi, bù trừ cho nhau mà ra cái Bậc 1. 

Bậc 1 này ở Mỹ là bao nhiêu? Là 12 số điện/ngày (tức 4400 số/năm), định mức này là cao gấp 7 lần định mức bậc 1 của EVN (1.66 số/ngày) . Có nghĩa là nếu thằng Mỹ nó ăn thoải mái đến 3 bát một bữa thì ông Việt Nam chỉ nên ăn 1 thìa cầm hơi, ông ăn nhiều hơn thì ông dính lũy kế ngay. Điều này đặt ra vấn đề về tính nhân đạo trong áp dụng thuế bởi vì không một ai có thể khỏe mạnh với một thìa cơm cả (trừ cộng đồng ''nguồn năng lượng tích cực'' ra nhé).

03. KẾ HOẠCH TĂNG GIÁ ĐIỆN. 

Kế hoạch tăng giá điện phải là một quá trình minh bạch bởi vì nó liên quan đến an toàn sinh hoat và lao động của người dân. Trong 10 năm qua, EVN tăng giá điện 100% (gấp đôi) , trong khi đó lạm phát tăng 2-4%. Để có tương quan, hãy so sánh với Đức (nước có giá điện cao nhất châu Âu). Đức tăng giá điện lên 30% trong 10 năm, và trong cùng thời gian đó thì lạm phát giảm 30%. Chia rạch ròi ra thì EVN tăng giá với tốc độ cao gấp 5-6 lần Đức. Như vậy có thể hiểu là giá điện VN tăng rất nhanh. 

Thêm vào đó, những thời điểm EVN thông báo tăng giá thường khá ỡm ờ, gây bất ngờ, hoang mang cho dư luận như thời điểm năm nay (mặc dù chính họ đã tuyên bố rằng điện không tăng giá trong 2019). 

TÓM LẠI, NẾU THÔI KHÔNG SO SÁNH VỚI TÂY TÀU THÌ: 

Việc các cán bộ đầu ngành lí giải về những lợi ích của tăng giá điện là vô ích bởi vì nó vốn dĩ không hợp lý về hạ tầng điện và thiếu nhân đạo về luật. Giải thích mãi cũng không thể thỏa đáng được. Thay vào đó ta cần nhìn thẳng vào thực tế sau:

Việc tăng giá điện và áp dụng lũy kế, suy cho cùng là biện pháp bù lỗ của EVN. Không nên đổ hết cho giá nhiên liệu tăng bởi vì có những lúc giá nhiên liệu chạm đáy mà có ai giảm giá điện đâu?  

Câu hỏi mà người dân quan tâm là có thật là EVN đã và đang làm ăn thua lỗ suốt hàng chục năm qua hay không? Có phải từ trước đến nay họ vẫn luôn bán điện với giá rẻ hơn giá sản xuất? Nếu đúng là như vậy, EVN cần công bố các số liệu cụ thể và minh bạch bởi khi đó việc người dân phải đóng nhiều tiền hơn để mua điện là điều không thể chối cãi. Lúc ấy chẳng ai có thể kêu ca nửa lời bởi người dân luôn và cần có trách nhiệm mua đúng giá chứ không phải là mua lấy giá rẻ. Tuy vậy, đối với vấn đề về năng lực thì EVN khó có thể bao biện, năng lực quản lý và hoạt động có thể coi là rất yếu, bộ máy vận hành kém dẫn đến việc trở thành gánh nặng quốc gia. Về nhân sự, nếu cải tổ được thì nên làm ngay.

Trường hợp còn lại, nếu giả thuyết trên không đúng. Vậy thì sao giá điện cứ tăng chóng mặt như vậy? Có phải EVN đang lỗ do đầu tư ngoài ngành và nay phải lấy giá điện bù lỗ (theo báo Tuổi Trẻ)? Hay là EVN đang nỗ lực sử dụng nguồn vốn toàn dân để phát triển các hệ thống điện xanh, sạch khác để bổ sung cho dự trữ điện? Nếu có thì kế hoạch ra sao? Thời gian thực hiện như thế nào?

Trong cả hai tình huống trên câu trả lời có thể có hoặc chưa có nhưng có một sự thật đó là EVN cần minh bạch và dân chủ hóa các hoạt động của mình, tránh các hoạt động gian dối, nhập nhèm, tránh các lối diễn giải mị dân, tránh vận hành sai nguyên tắc kinh tế. Tất cả những sai lầm đó chỉ đẩy EVN vào thế trở thành kẻ thù của nhân dân mà thôi. 

Thiếu minh bạch thì chẳng có gì có thể hoạt động hiệu quả được (tất nhiên trừ cộng đồng ‘’nguồn năng lượng tích cực’’ ra nhé). 

PS: Bài viết dựa trên vốn hiểu biết rất bình dân của người viết, có sử dụng số liệu của Mỹ, Đức, Nhật đối với thực hành thuế lũy kế trên giá điện. 

#XND Le Quang
#ENV

Ảnh không liên quan: Cuối tuần đi bộ dọc theo Bức tường Berlin chơi, mình chụp ảnh bạn mình đang nhòm qua khe tường. Bức tường đã giam cầm tự do và tinh thần của nhiều thế hệ Đông Đức ngay cả khi nó đã sụp đổ.



Không có nhận xét nào

Quảng Cáo