CẦN GIÁM SÁT ĐỘC LẬP VÀ CHUẨN SỐ HOÁ CÁC HOẠT ĐỘNG ĐIỀU TRA Đây là lý do vì sao cần phải quy định bắt buộc ghi âm ghi hình khi hỏi cung bị c...
CẦN GIÁM SÁT ĐỘC LẬP VÀ CHUẨN SỐ HOÁ CÁC HOẠT ĐỘNG ĐIỀU TRA
Đây là lý do vì sao cần phải quy định bắt buộc ghi âm ghi hình khi hỏi cung bị can, và thay vì viết biên bản bằng giấy, việc ghi âm, ghi hình chính là một định dạng để lưu giữ lời khai của bị can, người bị tình nghi thực hiện tội phạm.
Nếu để cơ quan điều tra, một mình làm việc với bị can, nếu thiếu trung thực hay dễ nóng giận, thiếu hiểu biết pháp luật lại nóng lòng muốn lập thành tích phá án, thì những việc như ép, mớm, nhục hình hay tự ý làm sai lệch lời khai, bản cung hoặc tự tạo ra tài liệu, tình tiết trong quá trình điều tra là điều có thể hình dung ra được.
Hơn nữa, cần phải từ bỏ thói tư duy suy đoán có tội, mà phải thường trực nguyên tắc suy đoán vô tội (không đủ bằng chứng thì không thể bắt hoặc cáo buộc, cho đến khi phải thu thập đủ chắc chắn các chứng cứ chứng minh).
Và đồng thời cũng không thể giao cho cơ quan điều tra ra lệnh bắt, mà cần phải thông qua toà án đảm nhận chức năng này - việc áp dụng biện pháp hạn chế hoặc ngăn cản quyền tự do của công dân phải thuộc về cơ quan tư pháp - họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước các quyền tự do (thân thể, đi lại, các quyền con người khác) của người dân.
Trại tạm giam, nhà tạm giữ cũng cần phải chuyển cho một cơ quan độc lập để quản lý và tổ chức vận hành (tách ra khỏi Bộ Công an - vì không thể vừa ra lệnh bắt lại vừa là người giam, giữ người bị cáo buộc - vì như vậy thì những người bị cáo buộc như “cá nằm trên thớt”, phụ thuộc hoàn toàn vào cơ quan điều tra của bên Công an).
Vụ việc này cũng phức tạp khi toà phải thực hiện giám định chữ viết mới biết được việc thêm bớt, sửa đổi làm sai lệch hồ sơ vụ án. Nếu có quy định bắt buộc ghi âm, ghi hình thì chắc sẽ khó lòng nào xảy ra những sự việc kiểu tương tự hoặc một số bị can, bị cáo bị chết khi đang bị giam, giữ trong quá trình điều tra (đã khởi tố nhiều vụ liên quan đến các hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp đối với nhiều cá nhân ngành hành pháp và tư pháp trong thời gian qua). Việc ghi âm, ghi hình, nên được kết nối trực tiếp cho cả cơ quan kiểm sát theo dõi dù không cần có mặt họ tại các buổi hỏi cung hoặc lấy lời khai (đảm bảo rằng cơ quan điều tra hay điều tra viên không có hành vi lạm quyền hoặc vượt quá những gì luật tố tụng hình sự cho phép).
Hơn nữa, khi có ghi âm, ghi hình khi tiến hành các hoạt động điều tra, nếu việc ghi này bị ngắt (gián đoạn) thì người ta có thể biết được, sau khi ngắt có gì bất thường đối với thân thể, sức khoẻ của người bị lấy cung, lấy lời khai hay không, nếu có các tác động từ bên ngoài vào thân thể những người này thì chắc chắn nó không thể che giấu được.
Có lẽ đã đến lúc chúng ta không cần tốn quá nhiều giấy, mực để làm hồ sơ một vụ án nào đó nữa. Hãy dùng công nghệ số để thực hiện lưu giữ các hoạt động điều tra là tốt và tiện lợi hơn cả.
Lê Luân
Không có nhận xét nào