ĐƯA BARACK OBAMA, JOE BIDEN RA TÒA "DỄ" HƠN NANCY PELOSI

ĐƯA BARACK OBAMA, JOE BIDEN RA TÒA "DỄ" HƠN NANCY PELOSI * Cùng một lúc giữ ghế lãnh đạo đảng (chủ tịch đảng, tổng bí thơ) và ...

ĐƯA BARACK OBAMA, JOE BIDEN RA TÒA "DỄ" HƠN NANCY PELOSI

* Cùng một lúc giữ ghế lãnh đạo đảng (chủ tịch đảng, tổng bí thơ) và giữ ghế nguyên thủ quốc gia thì... không sai trái gì hết!

Ủa, vậy là mần răng? Thủng thẳng đọc dẫn giải dưới đây.

1/ Thực sự nếu đưa Obama, Biden ra hầu tòa với bản cáo trạng gì đó thì cũng không "dễ ăn" vì, chẳng hạn, Obama có những lực lượng chánh trị hậu thuẫn. Nhưng, ở đây tôi nói thuần túy về nguyên tắc luật định.

Theo luật, Dân biểu liên bang lẫn Thượng nghị sĩ liên bang được hưởng quyền miễn trừ truy cứu hình sự trong thời gian tại vị. Ngoại trừ "tội phản quốc", còn lại các tội danh khác thì bà Nancy Pelosi được miễn truy cứu (cho tới cuối năm sau 2020 là dứt nhiệm kỳ tại Hạ viện). Tỉ dụ con trai bà Pelosi có dính làm ăn bê bối, Tòa mời bà Pelosi ra hầu để điều tra tìm hiểu thêm thì bà Pelosi hoàn toàn có quyền lắc đầu không tới [nếu bà chịu ra tòa là vì bà lượng định những tác động có thể có về mặt chánh trị, chớ về luật thì bà được quyền từ chối hầu tòa]

Trong khi đó Barack Obama, Joe Biden nếu bị triệu ra Tòa thì phải ra hầu! Bởi vì vào lúc này cả Obama lẫn Biden không còn là Thượng nghị sĩ liên bang để được quyền miễn trừ.

2/ Trước khi Obama lẫn Biden lãnh chức Tổng thống và Phó Tổng thống, đúng là cả hai lúc bấy giờ đều là Thượng nghị sĩ liên bang. Nhưng, trong nền chánh trị dân chủ Mỹ, thì không cho phép "một mông ngồi hai ghế": không được vừa làm Hành pháp (Tổng thống, Phó Tổng thống) vừa làm Lập pháp (Thượng nghị sĩ trong Quốc hội).

Do đó, cả hai đều phải rút chân ra khỏi Thượng viện (Senate).

Ngay ở cấp Bộ trưởng cũng không được phép một mông ngồi hai ghế. Chẳng hạn TT Trump muốn mời một Thượng nghị sĩ, Dân biểu nào đó làm Bộ trưởng trong nội các Trump. Để ngồi vào ghế Bộ trưởng thì người đó phải rời khỏi chiếc ghế trong Quốc hội lưỡng viện.

3/ Lãnh đạo đảng như Tập Cận Bình đồng thời làm Chủ tịch nước thì sao? Có phải một mông ngồi hai ghế (được hiểu với hàm ý chỉ trích sai trái)? Không phải. Hoàn toàn... đúng!

Nếu cầm trịch đảng rồi cầm trịch luôn đất nước, nhiều ông/bà Thủ tướng Anh, Thủ tướng Nhựt, Thủ tướng Ý cũng phải bị chỉ trích, dính chấu hay sao? Bởi phần lớn Thủ tướng mấy nước đó cũng đồng thời là đảng trưởng đó đa.

Nên nhớ: chức vụ như tổng bí thơ, chủ tịch đảng hoặc đảng viên quèn, đó là chuyện bầu bán trong nội bộ đảng phái mà thôi, dân không dính vào.

Nền chánh trị dân chủ chỉ quan tâm tới vai trò trong điều hành quốc gia, tức cỗ máy quyền lực do quốc dân bầu chọn!

Làm Tổng thống bên Hành pháp (tỉ dụ có kiêm chức đảng trưởng thì mặc kệ ổng) thì tuyệt đối không được tham chính trong Quốc hội bên Lập pháp. Một mông một ghế thôi, trong cỗ máy quyền lực do quốc dân giao phó.

Tập Cận Bình không sai khi vừa làm tổng bí thơ vừa làm Chủ tịch nước, nhưng - xét trong nhãn quan nền dân chủ Mỹ - thì không thể chấp nhận họ Tập vừa làm Chủ tịch nước lại vừa làm đại biểu Quốc hội. Lý Khắc Cường cũng rứa, vừa làm Thủ tướng lại vừa làm đại biểu Quốc hội.

Tức là, ở đây, mới thực là "một mông ngồi hai ghế", vừa hành pháp vừa lập pháp - mà theo quan niệm của nền dân chủ Mỹ đó là sai trái, dễ lạm quyền, thao túng quyền lực quốc gia.

Nguyễn Chương MT