ĐỖ T. CÔNG - LÀM NGƯỜI CŨNG KHÓ, LÀM CHÓ CHẮC DỄ HƠN.

Làm người cũng khó, làm chó chắc dễ hơn. Adam Czeniakow là Trưởng của Hội Đồng Do Thái trong Trại tập trung do Đức Quốc Xã kiểm soát ở Ba La...

Làm người cũng khó, làm chó chắc dễ hơn.

Adam Czeniakow là Trưởng của Hội Đồng Do Thái trong Trại tập trung do Đức Quốc Xã kiểm soát ở Ba Lan. Đó là một trọng trách và công việc đầy áp lực. Chỉ cần một sơ soát, cả ngàn người sẽ bị giết, và ngay cả sinh mạng của chính ông. 

Khi có lệnh chuyển các người Do Thái vô trại giam, và Adam nhận ra rằng tất cả sẽ bị đưa vô lò thiêu sống. Adam đã tìm cách xin cho những trẻ em được ở lại trại, nhưng thất bại. Mệnh lệnh của Đức rất rỏ, nếu không có đủ danh sách đưa 6,000 người vô lò thiêu mỗi ngày, và đúng thời hạn, họ sẽ bắn nhiều người, trong đó có vợ ông.

Adam đã quyết định tự tử, thay vì làm tòng phạm với tội ác, giết chính nhân dân mình. Trước khi uống thuốc độc chết, ngày 23 tháng 7, 1942. Thư để lại cho vợ, ông viết trong tờ giấy "Họ đòi hỏi phải giết hết những đưá bé cùng chủng tộc bằng đôi tay của mình. Tôi không còn sự chọn lựa nào khác ngoài việc chọn cái chết". Và để lại vài dòng cho những người Do Thái trong Hội Đồng, "Không thể chịu đựng nổi. Quyết định chọn cái chết của tôi, sẽ cho mọi người biết là điều gì đúng cần làm".

Năm ngoái; một số kỷ sư của hảng Google tại Silicon Valley, làm việc trong dự án mật "Dragonfly" không biết là họ đang tiếp tay với Google và chế độ độc tài Trung Cộng. Khi biết ra, một số xin đổi ra khỏi nhóm, một số tìm việc làm khác. Google đã áp lực họ phải ký giấy bảo mật, không tiết lộ thông tin ra ngoài. Và gần đây, vài ngàn kỷ sư đã ký tên, công khai yêu cầu hảng chấm dứt việc cộng tác với chế độ toàn trị, trong nổ lực tiếp tay độc tài, ngăn chận thông tin. Làm vậy, họ biết sẽ bị áp lực rất nặng, có thể bị mất việc, một công việc mà biết bao kỷ sư khác ở vùng Silicon Valley mong ước.

Cũng như Adam Czeniakow đã chọn cái chết để tay không vấy máu và lương tâm không bị cắn rứt. Một số kỷ sư Google đã đứng thẳng lưng trước sự chọn lựa, giữa quyền lợi của bản thân và giá trị lý tưởng sống. Làm người cũng khó, làm chó chắc dễ hơn. Sống thẳng lưng như một con người đúng nghĩa không phải là chuyện dễ. Tự do sống đời phẩm hạnh cũng có nghĩa là chết cho sự chọn lựa của chính mình.

Đỗ T. Công 

(Nhật ký Adam Czeniakow để lại - Adam và những trẻ em Do Thái trong Warsaw Ghetto)