ĐÃ TỚI ĐIỂM LÙI ĐỂ TRUNG-MỸ ĐÀM PHÁN

ĐÃ TỚI ĐIỂM LÙI ĐỂ TRUNG-MỸ ĐÀM PHÁN Hội nghị bất thường của đảng CSTQ đã kết thúc và chúng ta đã nhận ra nhiều thông điệp qua các phát biểu...

ĐÃ TỚI ĐIỂM LÙI ĐỂ TRUNG-MỸ ĐÀM PHÁN

Hội nghị bất thường của đảng CSTQ đã kết thúc và chúng ta đã nhận ra nhiều thông điệp qua các phát biểu và hoạt động của Tập đại đế. Từ đó chúng ta thấy rằng Tập và đảng CSTQ đã lùi lại, để bày tỏ thiện chí đàm phán thật sự với Mỹ.

Trước tiên là vấn đề Hong Kong. Nếu trước khi HNTW bất thường diễn ra, ông Tập bày tỏ lập trường cứng rắn “sẵn sàng cho Hong Kong tan xương nát thịt” thì nay tại HNTW đã có phát biểu mềm dịu lại. Vào đầu ngày thứ hai của HNTW, ông Tập nói rằng “sẽ để Hong Kong tự giải quyết các vấn đề hiện tại”. 

Nghĩa là một sự nhượng bộ cho 5 yêu sách của phe dân chủ Hong Kong, cách chức đặc khu trưởng thân đảng CSTQ, tôn trọng Basic Law như lúc Anh giao trả. Tôi cho là đây là điểm lùi cuối cùng có thể chấp nhập được của Trung Quốc, và phe dân chủ Hong Kong sẽ không tiến xa hơn. 

Có thể những người hoạt động chính trị chuyên nghiệp của Hong Kong muốn đi xa hơn, nhưng ý chí của người dân thì đa số dừng lại ở “ác cảm với đặc khu trưởng” và “yêu sách 5 điểm”, nên từ đó các lãnh đạo dân chủ Hong Kong sẽ có điểm dừng. Tranh đấu dân chủ là tranh đấu theo ý nguyện của người dân tại từng thời điểm, chứ không phải áp đặt luận điểm của mình vào ý muốn của người dân.

Thông điệp thứ hai là về vấn đề Đài Loan. Ông Tập và đảng CSTQ đồng ý ngầm rằng Đài Loan sẽ có cơ chế tự trị rộng mở hơn, tự do đa phương về quốc phòng và ngoại giao hơn,  miễn là về mặt chính thức thì xứ này vẫn phải tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc”. Giới hạn cuối cùng là Đài Loan không được có hoạt động vũ trang chống lại Trung Quốc, hoặc tuyên bố một cách chính thức là thành một quốc gia.

Đài Loan đã quá gần Mỹ nhưng một mình Mỹ thì chưa đủ mà họ cần có cả EU. Thế nên Đài Loan cũng sẽ dừng lại không tiến qua vạch đỏ mà HNTW bất thường của Trung Quốc vừa ấn định để tranh thủ thời gian phát triển sâu về hướng EU. Chính phủ Đài Loan không muốn họ trở thành Hong Kong, nhưng lập trường dân tộc của nội các Đài Loan cũng sẽ kềm chế những cái đầu nóng không đi quá xa.

Tập đại đế từ khi đăng cơ tại Đại hội 18 Đảng CSTQ năm 2012 thì đã không còn đi thăm và cúi chào tôn kính tượng của Mao đại đế. Dĩ nhiên Tập có lý do cá nhân để không làm điều đó, nghĩa là ông nghĩ rằng ông đã sánh ngang hàng với Mao, hoặc có thể đưa Trung Quốc lên số 1 thế giới thì ông sẽ vượt hơn cả Mao. Nên việc 6 năm không đi cúi chào Mao cũng là để giữ tư thế chính trị cho một lối đi khác. 

Bằng việc hôm nay trở lại thăm Mao và cúi chào tượng Mao 3 lần một cách tôn kính, tôi đánh giá là Tập đã từ bỏ con đường đại đế để quay về lại vai trò hoàng đế. Hẳn nhiên khi Tập làm việc này, ông cũng muốn Trump đại đế nhìn thấy và hiểu ra.

Từ những thông điệp trên, tôi cho là Tập và đảng CSTQ muốn gửi ra thông điệp là Tập sẽ rời ngai vàng vào đại hội 20 tới đây để Trung-Mỹ hoà hoãn lại. Những vất vả của Mỹ trong 3 năm qua (mở ra mặt trận chống Trung) cần có một kết quả nào đó để thế giới và dân Mỹ nhìn thấy nếu muốn Mỹ ngừng chiến. Bằng việc Tập rời ghế, Trung Quốc đã cho Mỹ một lý do và một thắng lợi tạm thời để Mỹ có con đường lùi.

Ngoại trưởng Pompeo và Phó tổng thống Mike Pence trong những ngày qua liên tục tuyên bố cứng rắn không phải để đe dọa đảng CSTQ mà là gây sức ép lên cho Tập. Cái Mỹ muốn lâu dài là chuyển đổi Trung Quốc sang dân chủ, cái Mỹ muốn ngắn hạn là Trung Quốc từ bỏ “chiến lược Tập Cận Bình”. Chuyển đổi một quốc gia là việc trăm năm, ép quốc gia đó bỏ một chiến lược là chuyện hàng chục năm. Tất cả phải bắt đầu bằng việc bỏ một con người trong 10 năm.

Nhưng dĩ nhiên Mỹ hiểu ép được Tập từ bỏ danh vị đại đế để quay về làm hoàng đế là đã đến mức tới hạn, đi xa hơn nữa là không khéo léo và không có chiều sâu chính trị lúc này. Tập và đảng CSTQ cũng cần thể diện. Nên từ đó Mỹ-Trung sẽ quay lại bàn đàm phán để đi đến một kết luận tạm chấp nhận được cho tất cả các bên. Một khi Tập đã cúi chào tôn kính Mao thì Trump sẽ cúi chào lại Tập.

Nhưng cuộc chiến xa dài còn ở phía trước, Việt Nam cứ yên tâm là Mỹ sẽ không bỏ đồng minh vì Mỹ vẫn cần Đài Loan, Việt Nam và Hong Kong cho sách lược trăm năm. 

Giới kinh tế giờ có thể yên tâm là Trade War sẽ không căng thẳng thêm. Thậm chí Mỹ-Trung còn giảm đi mức độ trừng phạt nhau.

Vấn đề còn lại dư luận đang thắc mắc là đoàn đảng CSVN có đi Mỹ năm nay không sẽ phân tích trong bài tiếp theo.

H.M