HIỂU ĐÚNG VỀ THUẾ

HIỂU ĐÚNG VỀ THUẾ Hôm trước anh Vũ Hà Văn, chắc là TS Toán gì đó cũng nổi tiếng, đang làm cho VIN, có phản biện bạn TS kinh tế Nguyễn Đức Th...

HIỂU ĐÚNG VỀ THUẾ

Hôm trước anh Vũ Hà Văn, chắc là TS Toán gì đó cũng nổi tiếng, đang làm cho VIN, có phản biện bạn TS kinh tế Nguyễn Đức Thành, nguyên cố vấn thủ tướng, về việc bán trường Ams. 

Bạn Thành bảo là trường Ams là hệ quả của lấy của người nghèo chia cho người giàu. Còn anh Văn phản biện là người giàu thường đóng thuế nhiều hơn người nghèo, với ý rằng đóng thuế nhiều hơn thì phải được hưởng ngân sách nhiều hơn (với phỏng đoán đa số phụ huynh trường Ams là giàu).

Thoạt nhìn thì thấy anh Văn có vẻ nói đúng. Nhưng nếu hiểu rõ về thuế thì lại không phải thế.

Một mục tiêu của thu thuế là để phân phối lại thu nhập, lợi ích cho người dân, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân. Là cái ý của anh Văn khi viết người giàu đóng thuế gấp mấy lần người nghèo.

Có nghĩa là tiền thuế thu của người giàu đó là để chia lại cho người nghèo hơn. Vì thế cho dù người giàu có đóng thuế nhiều hơn mà người giàu lại được hưởng nhiều hơn, thì vẫn là lấy của người nghèo chia cho người giàu. Vì lẽ ra tiền đó là dành cho người nghèo hơn. Đấy chính là mục đích của việc thu thuế thu nhập cá nhân.

Mục tiêu lấy của người giàu, chia cho người nghèo bằng thuế là cách phân phối lại thu nhập mà cánh tả và CS mong muốn nhiều nhất, để mong có 1 xã hội công bằng hơn. Đó là lý do khiến thuế thu nhập cá nhân cũng như các thuế khác ở các nước Tây Âu, Bắc Âu rất cao, thậm chí có nhiều loại còn cao hơn ở VN (là nước CS, về lý thuyết là còn cào bằng hơn cánh tả).

Cánh hữu thì muốn hạn chế điều đó, để duy trì công bằng lợi ích theo cách của họ, tức là làm nhiều phải được ăn nhiều, thì mới kích thích được ham muốn làm nhiều. Nhưng cánh hữu làm điều đó bằng cách giảm thuế, chứ không phải là vẫn đóng thuế cao rồi cho người giàu miếng to!

Ở VN, câu người giàu đóng thuế nhiều của anh Văn là rất salon, không hiểu về xã hội VN. Vì người giàu ở VN liên quan đến công chức và DN quốc doanh rất nhiều. Mà công chức thì lương thấp, lậu cao gấp trăm, ngàn lần. Mà lậu làm gì phải đóng thuế. DN quốc doanh thì trốn thuế thành thần.

Lương cỡ giám đốc Sở, chắc tầm 8-10 triệu gì đó, mà nuôi 2 con với bố mẹ già thì chả phải đóng thuế TNCN! Ngay như đồng chí X, sếp bạn Thành, lương đâu đó 16 củ, cũng chỉ đóng thuế rất ít! Nhưng những người như anh Văn thì đóng thuế cực cao, vì lương anh chắc tầm trên trăm củ. Nên anh nghĩ thế là phải, theo góc nhìn của anh. Phải chăng học toán sâu quá thì lại gà về xã hội?

Thực ra không chắc là người giàu nói chung đóng thuế TNCN nhiều hơn, mà giới trung lưu đóng thuế nhiều nhất. Do người giàu, nhất là ở VN, thì dễ trốn thuế và có những loại thuế đánh đồng đều cho tất cả mọi người, kiểu như thuế xăng, mà người nghèo và trung lưu chiếm đa số. Giá trị tuyệt đối của mỗi người giàu sạch, kiểu anh Văn (chỉ tính phần sạch ở lương phải đóng thuế), là đóng thuế cao, nhưng số lượng lại ít. 

Thành phần đóng thuế TNCN nhiều nhất là người làm cho các doanh nghiệp FDI, nước ngoài, do lương họ cao và giới chủ ít trốn thuế.

Dương Quốc Chính