AN NINH NĂNG LƯỢNG

An ninh năng lượng Dưới cụm từ mỹ miều và tràn đầy ước lệ khoa học này là sự biến thiên của các trạng thái tự nhiên vốn có cả ngàn năm qua. ...

An ninh năng lượng

Dưới cụm từ mỹ miều và tràn đầy ước lệ khoa học này là sự biến thiên của các trạng thái tự nhiên vốn có cả ngàn năm qua. Lũ và lụt.

Hai từ này hay ghép cùng nhau, nhưng bản chất khác nhau rất nhiều.

Tôi sinh ra lớn lên ở một vùng nửa chiêm trũng, nửa bán sơn địa ở miền Trung, lụt gần như năm nào cũng có. 

Vậy lụt là gì? Lụt là lượng nước mưa tích tụ lại, gây ngập úng, và lượng nước ngập tăng dần đều theo thời gian. Ngày hôm trước ngập 0,5m thì ngày hôm sau lên 1m, cứ thế.

Người dân sống ở vùng ngập lụt vốn dĩ rất có kinh nghiệm ứng phó, từ thiết kế nhà cửa cho đến việc xem con nước, ngó cơn mưa để chủ động phòng chống, đưa những thứ có giá trị và thức ăn bếp núc lên tra (dưới nóc nhà), soạn chỗ ngủ ở đó. Các đồ ít quí giá hơn thì cho lên sập, lên giường, lên tủ, và giằng buộc chúng lại với nhau để chống trôi.

Nhưng họ hoàn toàn không có kinh nghiệm với lũ.

Vậy lũ là gì? Là con nước về không đúng qui luật tự nhiên vốn có mà người dân tích luỹ được, nước về dồn dập và nhanh không tưởng. Em trai tôi nhắn tối qua nước chỉ 20cm thì nửa đêm nước đã lên tận nốc nhà, không ai trở tay kịp.

Ngoài việc phá rừng, khai hoang, mở rộng giao thông làm khơi thông dòng nước khiến chúng nhanh hơn, thì áp lực nước từ các con đập thuỷ điện góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy tốc độ dòng chảy.

Các bạn cứ thử đặt một túi nước trên bàn rồi chọc thủng cho nó chảy xuống sàn, sẽ thấy sự khác nhau giữa nó với túi nước chảy loang trên sàn.

Khi mạng sống con người không được đảm bảo. Khi sản nghiệp cả đời tích luỹ của người dân phút chốc trôi theo con nước, thì mỹ từ an ninh năng lượng chẳng có ý nghĩa gì. Bốn ngàn tấn gạo của chính phủ cũng như muối bỏ bể, bởi chia đều cho mấy triệu dân thì chỉ đủ ăn 1 tuần. Và bởi người dân miền Trung đã mất và còn tiếp tục mất:

Về người: chết: 121 người, mất tích: 38 người. 

Về vật: 52.933 nhà bị ngập, 24.734 Nhà bị hư hỏng, sập đổ. 924 ha lúa, 106.616 ha hoa màu, 461.627 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi.

Mỗi ha lúa cho năng suất 8 tấn. 1 ngàn ha là 8 ngàn tấn. Và thiệt hại không dừng lại ở đó.

Suất đầu tư thuỷ điện như số liệu Rào Trăng là 1.1 triệu USD/1MW. Nó chỉ thấp hơn 1 chút so với năng lượng tái tạo là điện gió và điện mặt trời, nhưng rủi ro và hiểm hoạ lại lớn không tưởng. Chưa tính chi phí đấu nối từ nơi sản xuất thuỷ điện cao gấp khoảng 10 lần so với năng lượng tái tạo mà nhà nước bỏ ra, thì nếu cộng thêm cả thảm hoạ của người dân, suất đầu tư thuỷ điện phải gấp hàng chục lần so với năng lượng tái tạo.

Hy vọng sau sự cố và thảm hoạ đánh vào chính lực lượng quân đội, nhà nước sẽ dừng việc phê chuẩn bừa bãi thuỷ điện, cơi nới hoặc trì hoãn lệnh đóng COD điện đối với năng lượng tái tạo, thay vì cuối năm nay hoặc tháng 11 năm sau, hãy nghĩ đến cuộc sống người dân và những người đã chết, thay đổi tư tưởng chiến lược trong qui hoạch điện VIII, hướng đến sự an toàn và cuộc sống ổn định lâu dài của người dân, thay vì hướng đến các điểm đấu nối của các nhà đầu tư thuỷ điện đã có đơn đặt hàng hoặc lobby qua khe cửa hẹp.

Nói thêm nột chút là trong lũ thì thuyền gỗ, thuyền nhôm đi không ăn thua, nước cuốn lật hết, nên mấy hội nhóm cano chim cảnh không quen thuỷ thổ, các bạn phải cẩn thận mới được, không cẩn thận lại không cứu được dân thì chớ, mà dân lại phải cứu các bạn đấy.

Le Dung