CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 VÀ HẬU QUẢ CỦA NÓ

CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 VÀ HẬU QUẢ CỦA NÓ VN thường tách cuộc chiến biên giới phía Bắc và cuộc chiến Campuchia ra làm 2, nhưng sử gia phươn...

CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 VÀ HẬU QUẢ CỦA NÓ

VN thường tách cuộc chiến biên giới phía Bắc và cuộc chiến Campuchia ra làm 2, nhưng sử gia phương Tây lại ghép làm 1, coi là hệ quả của nhau, liên quan mật thiết với nhau, như vậy đúng hơn.

Thường mọi người chỉ chú ý đến điểm khởi đầu của 2 cuộc chiến, vào đầu năm 1979, diễn biến tiếp theo thế nào thường không quan tâm lắm. Mình tóm tắt lại như sau.

Mục đích "dạy cho VN 1 bài học" của TQ không phải chỉ xảy ra trong 3 tuần tấn công cấp tập, rút quân là xong, như nhiều người lầm tưởng. Đấy là mục tiêu ngắn hạn, là phép thử xem LX có dám can thiệp quân sự hay không. Rõ ràng là không. Phép thử đã thành công. 

Mục đích trung hạn của TQ là chia lửa cho chiến trường Campuchia, gây sức ép để VN không dám tấn công Khmer đỏ. Mục đích đó không thành công. Nhiều người Việt lạc quan tếu, kiểu như bác Lê Kiên Thành, thì cho là ta thắng lợi, vì địch không làm cho ta sợ, phải rút quân về sớm! 

Thực ra còn mục tiêu dài hạn của TQ mới là nguy hiểm và họ đã thành công rực rỡ. Đó là làm tiêu hao sinh lực VN và LX, dẫn đến kiệt quệ kinh tế. Hậu quả là 10 năm sau cả LX lẫn VN đều phải chủ động xin TQ bình thường hóa quan hệ với cửa dưới, phải thỏa mãn các yêu sách của TQ. TQ đã thực hiện mục tiêu dài hạn này thế nào?

Cho đến tháng 5 thì quân đội TQ đã quay trở lại bình thường như trước chiến tranh, nhưng QĐ VN vẫn phải sẵn sàng chiến đấu, duy trì 1 lực lượng lớn để bảo vệ "thành quả cách mạng" ở Campuchia và canh giữ biên giới phía Bắc. TQ vẫn không dừng khiêu khích quân sự ở biên giới để chia lửa cho tàn quân Khmer đỏ và làm tiêu hao sinh lực của VN. Năm 88, khi LX đã kiệt quệ và Gorbachev đang phải hạ mình xin bình thường hóa quan hệ với TQ, thì TQ tiếp tục chiếm mấy đảo ở Trường Sa. Tất nhiên LX chỉ cực lực phản đối cho dù đang đóng quân ở Cam Ranh. Điều đó cho thấy TQ luôn chọn thời điểm thích hợp.

Mặt khác, TQ không ngừng viện trợ cho tàn quân Khmer đỏ. Mọi người thường lầm tưởng là VN chiếm được Phnompenh, đuổi được Khmer đỏ là chúng đã tan rã. Thực ra không phải, Khmer đỏ học đúng bài của VN, là bỏ các đô thị, chạy lên chiến khu để phát động chiến tranh du kích. Các bạn DLV thân mến có thể thấy là Khmer đỏ cũng phải "được lòng dân" thế nào thì mới tồn tại được 10 năm chứ! Giống như các bạn lý luận về sự tồn tại của MTGPMNVN ấy.

Tới cuối năm 1980 thì Khmer đỏ lại phục hồi lên từ 20-40 ngàn quân, tiến hành chiến tranh du kích, khủng bố, biến cả nước Campuchia rơi vào nội chiến bất an. Trước đây, quân VC bị càn quét thì chạy sang Cam và Lào, khi đó Mỹ và VNCH không dám đánh sang (trước năm 70) vì 2 nước này trung lập theo HĐ Geneva. Còn Khmer đỏ dùng Thái Lan làm hậu cứ. Nếu bị truy đuổi rát quá thì họ chạy sang Thái. Quân VN đã nhiều lần phải tấn công sang đất Thái để đánh Khmer đỏ, nhưng không thể đánh vào quá sâu, 1 số tài liệu cho là đánh sâu đến 20km. TQ viện trợ cho Khmer đỏ thông qua Thái Lan, thường là qua sứ quán Khmer đỏ tại Thái. Hoa kiều Thái làm trung gian. Thái lan phải dùng Khmer đỏ làm vùng đệm an toàn cho mình, sợ bị VN thôn tính nốt.

Thế là VN phải quân sự hóa nền kinh tế vì 2 đầu thọ địch. TQ muốn kéo dài việc này càng lâu càng tốt để nền kinh tế VN và kéo theo là LX suy sụp.

Về mặt ngoại giao, TQ ra sức cô lập VN với các nước ASEAN, Nhật bản, Mỹ. Nhiều người tưởng VN bị cấm vận là do đánh thắng Mỹ, thực ra là do ta chiếm đóng Campuchia. Nếu LX và khối XHCN vẫn vững mạnh thì chuyện này cũng chả hề gì, ta cũng bao vây cấm vận mấy nước kia thôi. Nhưng bất hạnh thay là những người anh em XHCN của ta lại ốc không mang nổi mình ốc. Vì thế nên ný nuận cửa miệng của các bạn DLV là do ta bị bao vây cấm vận lâu ngày lại chiến tranh liên miên, nên mới chậm phát triển. Thực ra là ta cũng "bao vây cấm vận" các nước tư bản và láng giềng đấy thôi!

Khi khối XHCN bắt đầu suy sụp, cuối năm 85, VN tuyên bố sẽ rút quân khỏi Cam vào năm 90 để xin đàm phán bình thường hóa quan hệ thì TQ lại thêm yêu sách là VN phải công nhận Pol Pot để đàm phán hòa bình ở Cam. Từ năm 80-88 VN có 20 lần gửi công hàm xin đàm phán bình thường hóa quan hệ với TQ nhưng bị bác hết và TQ càng ngày càng nâng cao điều kiện (do thấy LX ngày càng suy sụp). Tới năm 88, VN rút quân 7 lần khỏi Cam và rút toàn bộ vào tháng 9/1989 đúng cam kết nhưng ngày 22/10/1989 Khmer đỏ vẫn đánh chiếm Pailin, uy hiếp Battambang. VN phải đưa đặc công sang giúp theo yêu cầu của Cam. TQ lại tố cáo VN không rút quân triệt để. 

VN với quan điểm không chấp nhận Khmer đỏ là 1 tổ chức chính trị được tham gia bầu cử sau khi khi VN rút quân. Nhưng các nước lớn và TQ vẫn đòi phải công nhận Khmer đỏ như 1 thế lực chính trị. Cuối cùng, vì ưu tiên việc bình thường hóa quan hệ với TQ mà VN phải chấp nhận Khmer đỏ nằm trong Hội đồng dân tộc tối cao Campuchia do Sihanouk làm chủ tịch, thành viên gồm Khmer đỏ và CP đương nhiệm. Campuchia lúc này nằm dưới sự điều hành của UNTAC là cơ quan lâm thời của LHQ, trong khi chờ bầu cử tự do.

Sau khi giải quyết ổn thỏa vấn đề Campuchia, VN mới đủ điều kiện để đàm phán bình thường hóa quan hệ với TQ vào năm 91 (hội nghị Thành Đô), rồi sau đó là bình thường hóa quan hệ với Mỹ năm 95. 

Như vậy, mất đúng 20 năm kể từ khi chấm dứt chiến tranh với Mỹ và VNCH, thì VN mới chính thức thoát khỏi thế bị bao vây cấm vận để có thể phát triển kinh tế.

Dương Quốc Chính