Cuộc xung đột giữa Iran và Israel, bắt đầu từ ngày 13/6/2025, đã leo thang thành một trong những cuộc đối đầu quân sự nghiêm trọng nhất tại ...
Cuộc xung đột giữa Iran và Israel, bắt đầu từ ngày 13/6/2025, đã leo thang thành một trong những cuộc đối đầu quân sự nghiêm trọng nhất tại Trung Đông, với các đợt tấn công qua lại nhắm vào cơ sở hạt nhân, căn cứ quân sự và khu dân cư.
Tình hình hiện tại
- Chiến dịch quân sự của Israel: Israel đã phát động chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” với các cuộc không kích quy mô lớn nhằm vào cơ sở hạt nhân Iran, như lò phản ứng nước nặng Arak và các căn cứ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC). Các bài đăng từ @AP cho thấy Israel đã tấn công hơn 1.100 mục tiêu trong gần một tuần, gây thiệt hại đáng kể cho hệ thống phòng không và năng lực tên lửa của Iran. Israel cũng sử dụng ưu thế không quân, với tiêm kích F-35I và bom dẫn đường chính xác, để duy trì áp lực liên tục.
- Phản ứng của Iran: Iran đáp trả bằng các đợt tên lửa đạn đạo, bao gồm tên lửa siêu vượt âm Fattah-1, nhắm vào các thành phố lớn của Israel như Tel Aviv và Haifa. Một số tên lửa đã gây thiệt hại, như vụ đánh trúng bệnh viện ở miền nam Israel, nhưng hệ thống phòng không Vòm Sắt (Iron Dome) đã đánh chặn 85% tên lửa. Iran tuyên bố kiểm soát bầu trời Israel và triển khai chiến dịch “Lời hứa đích thực 3” với hàng trăm tên lửa và máy bay không người lái. Tuy nhiên, hiệu quả các đợt tấn công của Iran bị hạn chế do tổn thất từ các cuộc không kích của Israel.
- Thương vong và thiệt hại: Theo @AP, ít nhất 239 dân thường và 126 nhân viên an ninh Iran thiệt mạng, trong khi Israel ghi nhận 24 người chết. Các cuộc tấn công của Israel đã phá hủy cơ sở hạt nhân Natanz, nhưng cơ sở ngầm Fordow vẫn hoạt động. Iran cũng phải đối mặt với tình trạng tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng tại Tehran, cản trở nỗ lực sơ tán.
- Can thiệp quốc tế: Tổng thống Mỹ Donald Trump bác bỏ kế hoạch ám sát lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei và từ chối lời kêu gọi “đầu hàng” của Iran, nhưng vẫn tìm kiếm giải pháp “tốt hơn ngừng bắn”. Mỹ đã triển khai máy bay chiến đấu F-35, F-22 đến Trung Đông, nhưng chưa trực tiếp tham chiến. Các cường quốc như Nga, Trung Quốc, và Liên Hợp Quốc kêu gọi kiềm chế, nhưng không có dấu hiệu rõ ràng về một thỏa thuận hòa bình.
Phân tích điểm mạnh và điểm yếu
- Israel:
- Ưu thế: Công nghệ quân sự vượt trội, không quân hiện đại, hệ thống phòng không hiệu quả, và sự hỗ trợ chiến lược từ Mỹ. Israel đã suy yếu đáng kể mạng lưới đồng minh của Iran như Hezbollah và Hamas, đồng thời phá hủy phần lớn hệ thống phòng không của Iran.
- Hạn chế: Đối mặt với áp lực kinh tế nếu xung đột kéo dài, cùng nguy cơ bị cô lập ngoại giao do các cuộc tấn công gây thương vong dân sự. Kho tên lửa khổng lồ của Iran vẫn là mối đe dọa.
- Iran:
- Ưu thế: Kho tên lửa đạn đạo lớn, lực lượng ủy nhiệm như Hezbollah và Houthi, và khả năng chiến tranh bất đối xứng. Iran có thể gây rối loạn khu vực qua các đồng minh và đe dọa an ninh hàng hải ở Biển Đỏ.
- Hạn chế: Không quân lạc hậu, hệ thống phòng không bị tổn thương nghiêm trọng, và nội bộ thiếu thống nhất. Các lệnh trừng phạt kinh tế dài hạn làm suy yếu khả năng duy trì xung đột kéo dài.
Dự đoán diễn biến
- Kịch bản 1: Xung đột kéo dài với cường độ thấp (Khả năng cao nhất)
- Israel sẽ tiếp tục các cuộc không kích chính xác nhằm làm suy yếu chương trình hạt nhân và năng lực quân sự của Iran, nhưng tránh tấn công quy mô lớn gây leo thang toàn diện. Iran sẽ đáp trả bằng các đợt tên lửa và máy bay không người lái, nhưng hiệu quả hạn chế do thiếu hụt công nghệ và tổn thất lãnh đạo cấp cao.
- Các cường quốc, đặc biệt là Mỹ, sẽ tăng cường ngoại giao để ngăn chặn chiến tranh khu vực. Một lệnh ngừng bắn tạm thời có thể đạt được thông qua trung gian như Qatar hoặc Oman, nhưng căng thẳng sẽ kéo dài do mâu thuẫn sâu sắc giữa hai bên.
- Hậu quả: Cả hai bên chịu thiệt hại kinh tế và quân sự, nhưng không bên nào đạt được chiến thắng quyết định. Iran có thể đẩy nhanh chương trình hạt nhân như một biện pháp răn đe.
- Kịch bản 2: Leo thang thành chiến tranh khu vực (Khả năng trung bình)
- Nếu Israel tấn công sâu hơn vào cơ sở ngầm Fordow hoặc Iran sử dụng vũ khí phi truyền thống (như bom bẩn hoặc vũ khí hóa học), xung đột có thể lan rộng. Các đồng minh của Iran, như Hezbollah và Houthi, sẽ mở mặt trận mới, làm phức tạp hóa chiến lược của Israel.
- Mỹ có thể bị kéo vào cuộc chiến nếu Iran tấn công căn cứ Mỹ hoặc đồng minh. Nga và Trung Quốc có thể hỗ trợ gián tiếp Iran, làm gia tăng căng thẳng toàn cầu.
- Hậu quả: Trung Đông rơi vào bất ổn nghiêm trọng, giá dầu tăng vọt, và nguy cơ ô nhiễm phóng xạ từ các cơ sở hạt nhân bị tấn công.
- Kịch bản 3: Giảm leo thang qua ngoại giao (Khả năng thấp)
- Áp lực từ Liên Hợp Quốc và các nước như EU, Nga có thể buộc hai bên đàm phán. Iran có thể đồng ý tạm dừng làm giàu chương để đổi lấy nới lỏng trừng phạt, trong khi Israel ngừng không kích để tránh bị cô lập.
- Tuy nhiên, do lịch sử thù địch và tham vọng chiến lược, kịch bản này khó xảy ra trong ngắn hạn.
Lê Sỹ Hùng
Cuộc chiến Iran - Israel hiện tại là một cuộc đối đầu không cân sức, với Israel chiếm ưu thế về công nghệ và chiến lược, nhưng Iran vẫn có khả năng gây thiệt hại đáng kể qua kho tên lửa và lực lượng ủy nhiệm. Dựa trên các bài đăng từ X, kịch bản xung đột kéo dài với cường độ thấp là khả thi nhất, với cả hai bên tiếp tục các đợt tấn công đáp trả nhưng tránh chiến tranh toàn diện do áp lực quốc tế. Tuy nhiên, bất kỳ tính toán sai lầm nào, như tấn công cơ sở hạt nhân ngầm hoặc ám sát lãnh đạo cấp cao, đều có thể đẩy khu vực vào một cuộc chiến tàn khốc hơn.
Không có nhận xét nào