AI SẼ THẮNG VÀO THÁNG 11?

AI SẼ THẮNG VÀO THÁNG 11? Từ đầu thế kỷ 20 đến nay đã có 5 đời tổng thống Mỹ không được bầu tiếp nhiệm kỳ 2 trong đó có đến 4 người ...

AI SẼ THẮNG VÀO THÁNG 11?

Từ đầu thế kỷ 20 đến nay đã có 5 đời tổng thống Mỹ không được bầu tiếp nhiệm kỳ 2 trong đó có đến 4 người thuộc đảng Cộng hòa, chỉ một thuộc Dân chủ. Thời gian nắm quyền của tổng thống đảng Dân chủ cũng nhiều hơn ,trong đó  có một tổng thống tại vị  hơn 3 nhiệm  kỳ đó  là  Franklin Delano Roosevelt .

Điều này cho thấy căn cứ trên chính sách cào bằng của cánh tả, đảng Dân chủ đại diện cho dân nghèo và nhập cư vì vậy có đông cử tri ủng hộ hơn. Với nước Mỹ , bầu cử là quyền lợi chứ không phải là nghĩa vụ vậy nên đi bầu không bắt buộc như ở Việt Nam, chỉ những người nào hiểu biết có quan tâm đến chính trị mới đăng ký đi bầu. Tỷ lệ đi bầu ở Mỹ là 121 triêu cử tri /328 triệu dân. Nếu dân Mỹ đi bầu hết có lẻ đảng Cộng hòa không đấu lại Dân chủ và nếu không có hình thức đại cử tri đảng Dân chủ cũng sẽ cầm quyền trọn đời. Điều này giải thích vì sao năm 2016 Hillary dù thua Trump ở phiếu đại cử tri nhưng vẫn hơn ông đến 2 triệu phiếu phổ thông.

Nói như vậy để khách quan đánh giá rằng nếu thành phần học vấn thấp dưới đáy xã hội quan tâm đến chính trị đang ký đi bầu thì sẽ là một thách thức không nhỏ cho chiếc ghế tổng thống của đảng Cộng hòa, nhất là vào thời điểm nổ ra dịch virus Wuhan và vụ biểu tình của người Mỹ gốc Phi. Chỉ cần người nghèo có ý thức tham gia chính trị, cán cân sẽ thay đổi ở những bang chiến địa và ông Trump về phiếu phổ thông sẽ thua ứng viên đảng Dân chủ là chắc chắn nhưng về phiếu đại cử tri cũng khó nắm thế thượng phong áp đảo.

Đảng Cộng hòa do áp dụng chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tư bản để đem lợi nhuận về cho nước Mỹ nên chính sách thông thoáng và đường lối ngoại giao mạnh mẽ hơn. Điều này được lòng nhiều người VNCH đén Mỹ sau 1975 dù họ đa phần hưởng lợi từ những chính sách an sinh xã hội như medicare, foodstamps, thất nghiệp ...do đảng Dân chủ đấu tranh trong nghị trường mang về.

Đảng Dân chủ do phải gánh trên vai việc đòi  lại công bằng, san lấp khoảng cách giàu nghèo với 1% dân giàu chiếm 90 ngàn tỷ USD nên chính sách không chú trọng đến  lợi nhuận cho nền kinh tế mà chỉ nghiêng về tăng thuế và an sinh xã hội đồng thời mở rộng quan hệ làm ăn với nước ngoài. Chính điều này khiến nhiều người nghĩ các tổng thống Dân chủ đều ăn hại vì không có những chính sách và đường lối đột phá, táo bạo hay cứng rắn với phía độc tài.

Hơn ba năm nắm hành pháp của ông Trump điều đột  phá nhất là việc rút khỏi các tổ chức, các hiệp ước quốc tế không cần thiết và tạo ra việc làm mới. Tuy nhiên ông cũng đã thừa hưởng thành tựu chuyển mình của nền kinh kinh tế sau khủng hoảng tài chính năm 2008 mà Obama để lại nên dấu ấn của ông cũng chưa rõ nét. Trump tạo ra việc làm mới không cao hơn Obama khi kết thúc nhiệm kỳ và các chỉ số kinh tế khi so sánh với người tiền nhiệm cũng chưa vượt trội vì ông không làm tổng thống khi nền kinh tế xuống thấp nhất mà chỉ phát triển khi nó đang trên đà tăng trưởng.

Hai cuộc khủng hoảng đầu năm 2020 đã xóa sạch nổ lực tạo ra việc làm mới của Trump trong 3 năm qua và cũng khiến ông phải bán trái phiếu để  vay nợ, phục hồi kinh tế, kích cầu...không thua những gì Obama đã  làm năm 2008. Tuy vậy dù Trump và đảng  Cộng hòa có tài giỏi cỡ nào họ cũng không thể thỏa mãn được nhu cầu của một tỷ trọng dân số quá lớn người nghèo đang nghiêng về đảng Dân chủ. Và mỗi khi nền kinh tế xuống thấp dấu ấn này càng rõ hơn.

Những người ủng hộ ông Trump có lý do để cho rằng kinh tế đang phục hồi ở các chỉ số chứng khoán, giá vàng. Nhưng đó chỉ là hệ quả của hàng ngàn tỷ Mỹ Kim mà cục Dự trữ Liên bang Mỹ tung vào thị trường, khủng hoảng tài chính thế giới vẫn còn ở phía trước. Và chỉ số thất nghiệp chưa xuống đến  mức thấp nhất.

Do vậy còn 6 tháng nữa mới đen ngày bầu cử và chiếc ghế tổng thống không phụ thuộc vào tài năng, đức độ của hai ứng cử viên như các "chính trị da" Việt Nam vẫn tranh luận mà phụ thuộc vào chu kỳ khủng hoảng của tài chính thế giới. Khi các viên thuốc kích cầu đã giảm tác dụng thì bệnh sẽ tái phát và bệnh nhân sẽ cần cơm ăn ,áo mặc hơn là những chính sách vi mô xa xôi. Đó  là lý do mà 4 đời tổng thống đảng  Cộng hòa không được bầu tiếp nhiệm kỳ 2.

Dương Hoài Linh