TRƯƠNG MỸ LAN: VỤ ÁN CHẤN ĐỘNG VÀ NHỮNG ĐIỂM NGHI VẤN CHƯA LỜI GIẢI Trương Mỹ Lan, nữ doanh nhân từng là chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đ...
TRƯƠNG MỸ LAN: VỤ ÁN CHẤN ĐỘNG VÀ NHỮNG ĐIỂM NGHI VẤN CHƯA LỜI GIẢI
Trương Mỹ Lan, nữ doanh nhân từng là chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã trở thành tâm điểm chú ý tại Việt Nam khi bị kết án tử hình vào tháng 4 năm 2024 vì tội danh tham ô, hối lộ và vi phạm quy định ngân hàng trong vụ lừa đảo tài chính lớn nhất lịch sử đất nước. Với số tiền thiệt hại lên tới 12,5 tỷ USD – tương đương gần 3% GDP của Việt Nam năm 2022 – vụ án không chỉ làm rung chuyển ngành tài chính mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về hệ thống quản lý, giám sát và những góc khuất chưa được làm sáng tỏ.
Hành Trình Từ Người Bán Mỹ Phẩm Đến “Nữ Hoàng” Bất Động Sản
Trương Mỹ Lan sinh ngày 13 tháng 10 năm 1956 tại Sài Gòn, xuất thân từ một gia đình gốc Hoa Triều Châu. Từ việc bán mỹ phẩm ở chợ khi còn trẻ, bà đã vươn lên trở thành một trong những người phụ nữ giàu có và quyền lực nhất Việt Nam. Năm 1992, bà cùng gia đình thành lập Vạn Thịnh Phát, một tập đoàn bất động sản sở hữu hàng loạt dự án lớn tại TP.HCM, Hà Nội và Đà Nẵng. Đỉnh cao quyền lực của bà đến khi bà âm thầm kiểm soát hơn 90% cổ phần Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) thông qua hàng loạt công ty ma và người đại diện, dù luật pháp Việt Nam giới hạn sở hữu cá nhân tại bất kỳ ngân hàng nào chỉ ở mức 5%.
Từ năm 2012 đến 2022, bà Lan bị cáo buộc sử dụng SCB như một “con heo đất” cá nhân, rút ra hơn 304 nghìn tỷ đồng (khoảng 12,5 tỷ USD) thông qua 2.500 khoản vay liên quan đến hơn 900 công ty ma. Tổng thiệt hại thực tế được ước tính lên đến 677 nghìn tỷ đồng (khoảng 27 tỷ USD), khiến hàng chục nghìn nhà đầu tư và người gửi tiền rơi vào cảnh trắng tay.
Bản Án Tử Hình Và Những Điểm Nghi Vấn
Ngày 11 tháng 4 năm 2024, sau phiên tòa kéo dài 5 tuần tại TP.HCM, Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình – một hình phạt hiếm thấy đối với tội phạm tài chính tại Việt Nam. Cùng với bà, 85 bị cáo khác, bao gồm chồng bà (Eric Chu Nap Kee, 9 năm tù), cháu gái (Trương Huệ Vân, 17 năm tù), và nhiều quan chức ngân hàng, cũng nhận các mức án từ 3 năm đến chung thân. Tòa yêu cầu bà Lan bồi thường 27 tỷ USD, một con số được cho là không thể thực hiện, dẫn đến suy đoán rằng án tử hình là cách gây áp lực để bà trả lại một phần tài sản.
Tuy nhiên, vụ án vẫn để lại nhiều điểm nghi vấn khiến dư luận xôn xao:
1 Ai Đứng Sau Che Chở Cho Bà Lan Trong Suốt Một Thập Kỷ?
Một câu hỏi lớn được đặt ra là làm thế nào Trương Mỹ Lan có thể thao túng SCB suốt 10 năm mà không bị phát hiện? Có ý kiến cho rằng vụ việc không phải là bí mật trong giới tài chính. Nhiều người từng bàn tán rằng bà Lan và Vạn Thịnh Phát sử dụng SCB để tài trợ cho các thương vụ bất động sản đình đám ở những vị trí đắc địa. Vậy tại sao cơ quan quản lý, đặc biệt là Ngân hàng Nhà nước, lại không hành động sớm hơn? Một số ý kiến cho rằng bà Lan có thể được bảo vệ bởi những nhân vật quyền lực tại TP.HCM, nơi từng là trung tâm kinh tế tự do hơn so với phần còn lại của đất nước.
2 Vai Trò Thực Sự Của SCB - Nạn Nhân Hay Đồng Phạm?
Trong phiên tòa, báo chí chính thống gọi SCB là “nạn nhân” của bà Lan. Tuy nhiên, nhiều người không đồng tình với cách nhìn này. Họ cho rằng bị hại thực sự là hơn 42.000 người gửi tiền và nhà đầu tư trái phiếu, những người mất trắng tài sản khi SCB sụp đổ sau vụ bắt giữ bà Lan vào tháng 10 năm 2022. Hơn nữa, việc SCB liên tục cấp khoản vay khổng lồ cho các công ty ma của bà Lan, cùng với cáo buộc 5,2 triệu USD tiền hối lộ từ bà Lan đến cựu cục trưởng Cục Thanh tra Ngân hàng Đỗ Thị Nhàn, khiến người ta nghi ngờ SCB không hẳn vô can. Liệu ngân hàng này có chủ động tiếp tay cho bà Lan hay chỉ là công cụ bị lợi dụng?
3 Số Tiền Thất Thoát Đi Đâu?
Dù cơ quan điều tra tuyên bố đã thu giữ hơn 1.000 bất động sản của bà Lan, số tài sản này dường như chỉ là một phần nhỏ so với tổng thiệt hại 27 tỷ USD. Bà Lan từng đề xuất thanh lý SCB và bán tài sản gia đình để bồi thường, nhưng giá trị thực tế của các tài sản này vẫn là dấu hỏi. Có tin đồn rằng một lượng lớn tiền đã được chuyển ra nước ngoài, với cáo buộc bà và đồng phạm rửa hơn 445 nghìn tỷ đồng và chuyển trái phép 4,5 tỷ USD qua biên giới. Vậy số tiền này hiện ở đâu, và liệu có thể thu hồi để trả lại cho nạn nhân?
4 Âm Mưu Ám Sát Trong Tù?
Một số thông tin lan truyền cho rằng Trương Mỹ Lan từng suýt bị ám sát trong tù nhưng kế hoạch thất bại. Dù không có bằng chứng xác thực, tin đồn này làm dấy lên nghi vấn về việc bà có thể nắm giữ bí mật nhạy cảm, khiến ai đó muốn bịt miệng bà trước khi sự thật được phơi bày.
Hệ Lụy Và Bài Học Để Lại
Vụ án Trương Mỹ Lan không chỉ là câu chuyện về sự sụp đổ của một cá nhân mà còn phơi bày lỗ hổng trong hệ thống tài chính Việt Nam. Các chuyên gia cảnh báo rằng SCB không phải là trường hợp duy nhất, và những vấn đề tương tự có thể âm thầm tồn tại ở các ngân hàng khác. Chiến dịch chống tham nhũng “lò lửa rực cháy” của Đảng Cộng sản Việt Nam, dù đã đạt được một số kết quả như buộc cựu Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng từ chức vào tháng 3 năm 2024, vẫn chưa đủ để khôi phục niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, vốn lo ngại về sự chậm trễ trong cải cách và tính minh bạch.
Nhìn hình ảnh Trương Mỹ Lan rũ xuống trong phiên tòa, nhiều người không khỏi bùi ngùi. Từ một nữ doanh nhân tài năng, bà đã đánh mất tất cả vì lòng tham không đáy. Nhưng đằng sau bản án tử hình, những câu hỏi về trách nhiệm của hệ thống, số phận tài sản thất thoát, và vai trò của các bên liên quan vẫn treo lơ lửng, chờ ngày được giải đáp. Liệu đây có thực sự là hồi kết của vụ án, hay chỉ là phần nổi của một tảng băng chìm lớn hơn? Thời gian sẽ trả lời.
Lê Thị Hồng nhung
Không có nhận xét nào